Jak działają napoje energetyczne?

Praca, trening, obowiązki domowe, nauka – powodów do zmęczenia jest sporo. Jeśli pod uwagę weźmiemy także towarzyszący nam na co dzień stres i szybkie tempo życia, może okazać się, że organizm potrzebuje wsparcia. To powód, dla którego wiele osób sięga po napoje energetyczne. Ich zadaniem jest zwiększenie efektywności fizycznej oraz możliwości umysłowych, nawet w przypadku nieprzespanej nocy lub dużego wysiłku. Czy taki efekt jest zawsze osiągalny? Na co zwrócić uwagę, wybierając napój energetyzujący?

1. Jak działają napoje energetyczne?

2. Skład napojów energetyzujących

3. Czy napoje energetyczne są szkodliwe?

W sklepach dostępne są napoje energetyczne w różnych wariantach: tradycyjne, bez cukru, przeznaczone dla wegetarian i wegan. Umiejętnie dobrane mogą zastąpić poranną kawę i solidną dawkę suplementów. Jak osiągnąć taki efekt?

Jak działają napoje energetyczne?

Napoje energetyczne, które często określane są również jako napoje energetyzujące, mają za zadanie zwiększyć efektywność i wydolność organizmu oraz skrócić czas reakcji na bodźce. Chętnie sięgają po nie osoby intensywnie pracujące, zarówno fizycznie, jak i umysłowo. Jak pokazują statystyki, napoje energetyzujące towarzyszą przede wszystkim sportowcom, kierowcom, studentom w czasie sesji egzaminacyjnych czy ludziom pracującym na nocne zmiany.

Najważniejszą zaletą napojów energetyzujących jest działanie pobudzające nakierowane na ośrodkowy układ nerwowy. Dzięki temu możesz liczyć na efekt w postaci:

• krótszego czasu reakcji,
• lepszych funkcji poznawczych,
• zmniejszonego zmęczenia,
• większej koncentracji,
• poprawienia wydolności organizmu w kontekście dłuższego wysiłku psychicznego i fizycznego.

Napoje energetyczne zaliczane są do grupy żywności funkcjonalnej. Oznacza to, zgodnie z definicją FUFOSE, że muszą wykazywać działanie odżywcze oraz korzystne działanie na organizm w przynajmniej jednym aspekcie. Przyjrzyjmy się zatem temu produktowi bliżej.

Skład napojów energetyzujących

Co tkwi w napojach energetyzujących? Jakie substancje są odpowiedzialne za ich działanie? Wspomniany efekt pozwalają uzyskać dwie substancje: kofeina i tauryna. Oprócz tego producenci wzbogacają swoje formuły o dodatki: guaranę, cukier, witaminy z grupy B oraz inne składniki mineralne.

Przyjrzyjmy się bliżej podstawowym składnikom wykorzystywanym w napojach energetycznych.

• Kofeina

Kofeina stanowi podstawowy składnik napojów energetyzujących, dzięki któremu – zamiast wypić filiżankę kawy – wystarczy sięgnąć po produkt ze sklepowej półki. Orientacyjna zawartość to ok. 32 mg kofeiny w 100 ml napoju, co oznacza, że w jednej puszce znajdziesz dawkę 80 mg. Co ważne, może to być kofeina naturalnego pochodzenia – powstająca na bazie ziarna kawy, herbaty, yerba mate czy guarany lub – u niektórych producentów – syntetyczna. Kofeina redukuje senność, pobudza układ nerwowy i przyspiesza procesy metaboliczne. Wykazuje także działanie łagodzące ból.

• Tauryna

Kolejnym ważnym składnikiem napojów energetyzujących jest tauryna. To aminokwas, który bierze udział w wielu procesach metabolicznych, między innymi w trawieniu tłuszczów w układzie pokarmowym, oraz poprawia wydolność mięśni. Dodatkowo zwiększa pobudzenie organizmu i pracę mózgu. Zdecydowanie warto, by dostarczały go sobie osoby trenujące i pracujące fizycznie.

• Witaminy z grupy B

Spożywanie napojów energetyzujących dostarcza do organizmu pewne dawki witamin z grupy B, przede wszystkim witaminę B3, która korzystnie wpływa na pracę układu nerwowego oraz syntezę hormonów płciowych, tarczycy i trzustki, witaminę B5 wspierającą pracę wątroby i serca oraz witaminę B6 oddziałującą na pracę mięśni i zapobiegającą skurczom.

W napojach energetycznych obecne są również dodatkowe substancje, na przykład guaran, dwutlenek węgla, cukier, aromaty i regulatory kwasowości.

Czy napoje energetyczne są szkodliwe?

Jak widać, sam skład napojów energetycznych nie wygląda groźnie. Skąd zatem wzięły się pogłoski, że napoje energetyzujące zagrażają zdrowiu?

W tym przypadku wiele zależy od stanu twojego organizmu. Paradoksalnie, najwięcej zagrożeń wiąże się z silnym działaniem napojów. Zwłaszcza spożycie dużych ilości oznacza większe stężenie kofeiny. Jej działanie jest dobrze znane i przebadane: wystarczy 15 − 45 minut od spożycia, by skutecznie pobudziła organizm, jednocześnie blokując pewne receptory i podnosząc ciśnienie. Właśnie dlatego napoje trzeba pić rozsądnie, pamiętając, że to silnie pobudzający napój bezalkoholowy.

Jeszcze niedawno sporo mówiło się o wysokiej zawartości substancji słodzących oraz sztucznych dodatków w formułach napojów energetycznych. Dzisiaj jednak składy są coraz bardziej przyjazne, dostosowane do potrzeb organizmu i zasad zbilansowanego żywienia. Warto w tym celu wybierać sprawdzone produkty cenionych producentów. Nawet wtedy jednak nie można spożywać ich w nadmiarze. Objawem przedawkowania kofeiny mogą być: nadpobudliwość, bóle i zawroty głowy, dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Nigdy nie łącz napojów energetycznych z alkoholem. Kofeina sprawia, że zawartość trunku we krwi jest mniej odczuwalna, co może być zdradliwe.