Co to router? Jaki rodzaj routera wybrać do domu?

W 2020 roku ponad 90% gospodarstw domowych w Polsce posiadało podłączenie do sieci internet. Niezależnie od rodzaju połączenia, w większości z nich internet był udostępniany do różnego rodzaju odbiorników poprzez sieć bezprzewodową. Najczęstszym urządzeniem, za pomocą którego udostępniano sieć był router Wi-Fi. Czym jest router i jaki rodzaj routera jest najlepszy do domu dowiesz się z poniższego artykułu.

Co to jest router?

Router to urządzenie sieciowe odpowiedzialne za rozdzielanie sygnału internetowego na wiele urządzeń. Rozdzielanie to może odbywać się poprzez sieć kablową tzw. LAN lub/oraz sieć bezprzewodową Wi-Fi.

Oprócz rodzaju połączeń w sieci lokalnej, należy je także rozróżnić w kontekście technologii dostarczenia do nich sygnału internetowego. Gdy Twoim dostawcą jest operator telewizji kablowej, najprawdopodobniej potrzebujesz modemu DSL/ADSL z funkcją routera – nazywany też routerem DSL. Gdy Twoim dostawcą jest operator sieci komórkowej i masz internet mobilny, potrzebujesz routera LTE z gniazdem na kartę SIM. 

A co w przypadku sieci światłowodowej? Sieć światłowodowa to technologia wymagająca specjalnych przewodów, nadajników i odbiorników. Te najczęściej doprowadzane są do budynku i podłączane w skrzynkach operatorów lub na zewnętrznej elewacji. Tam sygnał jest konwertowany i dostarczany kablem DSL lub od razu Ethernetowym. Routery do internetu światłowodowego mogą więc być standardowymi routerami jak do telewizji kablowej. Sama więc technologia nie wpływa na to jaki router do światłowodu potrzebujesz.

Routery LAN

Sieć LAN jest bardziej stabilną siecią i do niedawna był znacznie szybszą niż sieć Wi-Fi. Standardowo oferuje transfer 1000 Mbps. Zasięg sieci LAN w zależności od wykorzystanego okablowania może sięgać nawet 100 m. Jest także bezpieczniejsza, ponieważ teoretycznie nie umożliwia dostępu do niej bez fizycznego wpięcia urządzenia. Ma jednak swoje inne ograniczenia, często nieakceptowalne w domu lub mieszkaniu:

• wymaga poprowadzenia okablowania w domu i podłączenia urządzeń kablem, przez co są mniej mobilne
• większość domowych routerów umożliwia podłączenia w ten sposób wyłącznie 4 urządzenia
• wiele urządzeń ma wyłącznie moduł Wi-Fi i nie można ich podłączyć do sieci LAN
• kable, złączki oraz gniazda podlegają uszkodzeniom mechanicznym, co może ograniczyć lub uniemożliwić transfer danych
• materiał zastosowany w okablowaniu to miedź, a więc kable są podatne na zakłócenia pochodzące z sieci elektrycznej, wilgoć, czy fale elektromagnetyczne pochodzące z różnych urządzeń

Routery Wi-Fi

Router Wi-Fi z kolei to bardzo wygodne rozwiązanie. Sieć radiowa jest niewidoczna i nie wymaga okablowania. Do routera można podpiąć bardzo wiele urządzeń jednocześnie, które mogą być mobilne, a dzięki najnowszym technologiom jej prędkość np. na częstotliwości 5GHz dorównuje prędkości po kablu. 

Każde rozwiązanie posiada jednak zalety ale i wady. Nie inaczej jest z siecią Wi-Fi:

• obecne standardowe routery mają zwykle niewielki zasięg – realnie ok 20 m przy częstotliwości 2.4 GHz a następnie ich wydajność drastycznie spada. Zasięg częstotliwości 5 GHz jest jeszcze mniejszy.
• Sygnał radiowy jest bardzo podatny na różnego rodzaju zakłócenia, przez co faktyczny zasięg lub stabilność połączenia mogą być jeszcze mniejsze i nieakceptowalne. Najczęstsze przyczyny zakłóceń to:
  • materiały, z których wykonany jest budynek
  • rozmieszczenie ścian nośnych i działowych w pomieszczeniach
  • rozmieszczenie mebli
  • działanie innych urządzeń na tym samym paśmie (w szczególności na częstotliwości 2.4 GHz) jak Bluetooth, kuchenki mikrofalowe, telefony bezprzewodowe oraz wiele innych
  • duża liczba innych routerów i odbiorników w pobliżu – często występujący problem w blokach i wieżowcach
    
• Zasięg często zależny jest od rodzaju zastosowanej anteny – niekiedy aby objąć cały wymagany obszar wymagana jest konsultacja specjalisty i zastosowanie specjalnych dedykowanych anten. Standardowe anteny w oferowanych routerach to niewielkie anteny dookólne, które mają problem z dostarczeniem sygnału np. pomiędzy piętrami.
  
• W większości standardowych routerów Wi-Fi liczba urządzeń jaką można podłączyć jest bardzo duża (zwykle w granicach 64). Jest to zarówno zaletą jak i wadą. W ich wypadku im więcej urządzeń jest podłączonych, tym mniejszą osiąga przepustowość i jakość połączenia – bez technologii MIMO łącze dostosowuje się do najgorszego urządzenia podłączonego do sieci.
  
• Zwiększone ryzyko złamania zabezpieczeń przez ogólną, wszechobecną dostępność do sygnału routera i co najważniejsze wielu podłączonych do niego urządzeń w tym tych o mniejszych zabezpieczeniach – spotykanych często w inteligentnych domach.

Technologie w walce z niską wydajnością i zakłóceniami Wi-Fi

Technologia MIMO / MU-MIMO

To technologia umożliwiające wydzielenie na każdej antenie oddzielnego kanału dla poszczególnego podłączonego urządzenia. To tak jakby każde urządzenie było podłączone do oddzielnego routera, którego nie dzieliłoby z innymi urządzeniami. W przypadku routerów oddzielnie wskazuje się MIMO dla pasma 2.4 GHz oraz oddzielnie dla 5 GHz.

Przy specyfikacji tego parametru często stosuje się zapis 2×2 czy 4×4. W zasadzie oznacza to liczbę anten wykorzystywanych i urządzeń na każdej z tych anten, podłączonych do routera, które mogą być w ten sposób obsłużone. Czyli gdy mamy zapis MIMO 4×4 – router obsłuży 16 urządzeń podłączonych jednocześnie do routera korzystając z technologii MIMO.

Podłączenie urządzenia w tej technologii sprawia wirtualną możliwość oddzielenia kanału na częstotliwości nadawania / odbierania sygnałów z każdego urządzenia. Dzięki czemu urządzenia oddalone dalej nie zmniejszają przepustowości dla urządzeń znajdujących się znacznie bliżej routera.

Należy jednak pamiętać, że mnogość sieci w okolicy, nadających na różnych kanałach, tak czy siak będzie wprowadzał szum w eterze, co będzie negatywnie przekładało się na jakość połączenia.

Technologia MESH

Inaczej sieć kratowa – system mesh składa się z wielu współpracujących ze sobą routerów bezprzewodowych lub punktów dostępowych WiFi, które tworzą swego rodzaju siatkę połączeń i nachodzące na siebie sygnały sieci.

Można by powiedzieć, że jest to tożsame z repeaterami jednak te, tworzą oddzielne podsieci o innych nazwach, technologia MESH pozwala na pracę całego systemu w jednej podsieci o tej samej nazwie, co niewątpliwie jest zaletą i często stosuje się tę technologię w Inteligentnych Domach – szczególnie z uwagi na zwykle designerski wygląd routerów.

Technologia automatycznego wybierania pasma (Smart Wi-Fi)

Dość prosta technologia, ale nie jest dostępna we wszystkich routerach 2.4 GHz i 5 GHz. Polega na tym, że router emituje tę samą nazwę sieci dla obu pasm i sam decyduje do którego pasma podłączyć dane urządzenie (jeżeli obsługuje oba) w zależności od jakości sygnału i odległości.

Jaki najlepszy router możesz otrzymać od operatora dostarczającego sieć internet?

Ogólnie w sieci pojawia się bardzo wiele negatywnych opini na temat routerów dostarczanych przez operatorów internetowych. Osobiście też mam negatywne doświadczenia z tym związane. Nie mniej jednak sama sieć Wi-Fi i jej sprawność zależy od wielu parametrów zewnętrznych.

Zweryfikowałem obecne oferty dostawców w zakresie możliwych najlepszych i zarazem najdroższych routerów jakie mogą dostarczyć w ramach abonamentu. Poniżej prezentuję wyniki. Niektóre z przedstawionych routerów sądząc po komentarzach mogą okazać się całkiem porządne. Nie mniej jednak pozytywne komentarze w internecie? Zaraz po wprowadzeniu nowego modelu? To zakrawa na cud. Musicie sprawdzić i przetestować sami w Waszych warunkach domowych.

Internet stacjonarny

Najwięksi dostawcy internetu stacjonarnego z telewizji kablowej czy dostarczanego po łączu światłowodowym muszą standaryzować swoje usługi. Dotyczy to także modeli routerów jakie oferują. Jeżeli korzystasz z oferty znanych operatorów, wybór routera z pewnością miałeś(aś) znacznie ograniczony. 

Pomimo, że oferowane routery są zwykle najnowszej produkcji i obsługują najnowsze technologie, to nie pochodzą one z najwyższej półki. W większości przypadków jednak są wystarczające na Twoje potrzeby o ile nie masz mieszkania o skomplikowanym układzie przestrzennym i nie podłączasz zbyt wielu urządzeń. W przypadku domu, obszar którym musisz pokryć może stanowić już problem.

Routery Wi-Fi dostarczane w tych usługach zwykle pracują w dwóch pasmach – 2.4 GHz oraz 5 GHz, dzięki czemu operator może pochwalić się “dużą prędkością” oraz “dużym zasięgiem”. Rzadko jednak wspominają w swych ofertach, że te parametry nie idą w parze przy standardowych rozwiązaniach i często wymagają dodatkowych zabiegów jak repeatery. 

Poniżej zestawienie flagowych (najlepszych) routerów jakie dostarczają najwięksi dostawcy internetu stacjonarnego w Polsce (operatorzy ogólnopolscy):

Dostawca	Router	Pasma Wi-Fi	Standard	MIMO / MU-MIMO	Mesh	Smart Wi-Fi	Wyjścia LAN
UPC	Modem Giga Connect Box	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ac	MIMO 3×3 MU-MIMO 4×4	NIE	TAK	4
Vectra / Play	Technicolor CGA2121	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ac	MIMO 2×2 MIMO 3×3	NIE	TAK	4
Orange	Funbox 6	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ax	MIMO 3×3 MU-MIMO 4×4	NIE	TAK	4
Multimedia	Kasda KW 58283	2,4 GHz 5 GHz	802.11 n	MIMO 2×2	NIE	NIE	4
Netia	HUAWEI HG8245Q2	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ac	MIMO 2×2	NIE	NIE	4

Należy pamiętać, że to najlepsze co oferują obecnie. Cała rzesza klientów korzysta z najtańszych dostępnych urządzeń – gdzie w sumie, nawet nie świadomie mogą płacić za łącze o prędkościach, których nigdy nie osiągną przez sam router.

Trzeba też pamiętać o wieloletnich klientach poszczególnych operatorów. Dostawcy internetu często nie są skłonni zmieniać wcześniej wydane urządzenia. Wielu z nich skazanych jest na routery o jeszcze gorszych parametrach. 

Przetestowałem standardowe oferty dwóch operatorów – Play (wskazany model powyżej) i UPC – poprzedni flagowiec. Mieszkam w bloku z żelbetonu, gdzie nośna przechodzi przez środek mieszkania a wokół sieje mnóstwo sieci sąsiadów. Mam do podłączenia łącznie 14 urządzeń (telewizor, dekoder, komputery, komórki, sprzęt AGD, IoT). Niestety routery te już od początku nie dawały rady i urządzenia oddalone o niecałe 8 m nie były w stanie funkcjonować prawidłowo.

Modemy obecnie proponowane przez UPC oraz Orange potencjalnie dzięki dużej liczbie wbudowanych anten w tym anten kierunkowych w routerze mogłyby spełnić wymagania jakie stawia przed nim np. mój skomplikowany układ mieszkania, ale to tylko domysły. Jeżeli masz problemy z jakością połączenia, stabilnością, zrywaniem lub prędkością – dalej opiszę możliwe sposoby rozwiązania tego problemu.

Internet mobilny

Internet mobilny wchodzi w nową erę. Dzięki sieci 5G szybkość tego typu rozwiązania zaczęła dorównywać internetowi światłowodowemu. Niestety na razie ta technologia dostępna jest wyłącznie w dużych miastach i to też jeszcze nie wszędzie.

Nie mniej jednak internet mobilny może dotrzeć (nawet z mniejszą prędkością) do miejsc, w których nie dociera światłowód czy kablówka. W takich wypadkach konsumenci są skazani na jednego z 4 operatorów działających w Polsce. Skazani, bo taki internet wiąże się z określonym limitem pakietu danych, jaki możecie pobrać lub wysłać, co uważam za rozbój w biały dzień – nie można tego nazywać internetem domowym.

Oferty internetu mobilnego umożliwiają zakup usługi bez skorzystania / zakupu z routera oferowanego przez tych dostawców. To dobre rozwiązanie, z którego szczerze polecam skorzystać. Lepiej zainwestować w lepszy, pewny i polecany router i mieć problem sieci lokalnej z głowy – zarówno w zakresie sieci bezprzewodowej i przewodowej.

Poniżej oferowane flagowce dla internetu mobilnego (płatne dodatkowo w abonamencie):

Dostawca	Router	Pasma Wi-Fi	Standard	MIMO / MU-MIMO	Mesh	Smart Wi-Fi	Wyjścia LAN
Play	ZTE MC801A 5G	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ax	MIMO 4×4	NIE	TAK	1
Orange	Huawei Router CPE Pro 2	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ac	MU-MIMO 4×4	NIE	TAK	1
T-mobile	ZTE MF286R	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ac	NIE	NIE	NIE	4
Plus	ZTE MC801A 5G	2,4 GHz 5 GHz	802.11 ax	MIMO 4×4	NIE	TAK	1

Z tych powyżej pod rozwagę nie brałbym tylko oferty T-mobile. Jednak wskazane modele pozostałych usługodawców to dodatkowy koszt powyżej 50 zł w abonamencie przy umowie 3 letniej.

Jakie są metody rozwiązania problemów z siecią Wi-Fi?

Najczęstszym problemem w sieciach Wi-Fi jest ich zasięg i szybkość połączenia. Głównymi przyczynami są nota bene rzeczy, na które nie posiadasz większego wpływu, tj.:

• rozłożenie pomieszczeń i ścian działowych
• liczba urządzeń podłączonych do routera wi-fi
• odległości od routera wi-fi poszczególnych urządzeń
• szum w sieci spowodowany dużą liczbą routerów w sąsiedztwie

Korzystając z sieci Wi-Fi liczymy, że nasze urządzenia mogą być mobilne i znajdować się tam gdzie się znajdują. Przemieszczanie ich ze względu na odległość od sieci Wi-Fi wydaje się być zaprzeczeniem samego jej stosowania.

Ścian też nie przemieścimy lub nie wyburzymy… to niemożliwe.

Liczba urządzeń z kolei ciągle rośnie i też nie będziemy odłączać lodówki czy telewizora od sieci bo chcemy skorzystać z internetu w laptopie.

Co więc możemy zrobić?

Aby rozwiązać szybko wskazany problem mamy kilka możliwości:

• zakup dobrych kart sieciowych
• zakup repeaterów
• zakup lepszego routera
• zakup lepszej anteny do routera

O doborze odpowiedniej anteny już pisałem w innym artykule. W przypadku standardowych routerów od operatorów, anteny zwykle są wbudowane w urządzeniu bez wyjścia na dedykowaną antenę.

Lepsze karty sieciowe

Ja pokusiłem się akurat na to rozwiązanie. Przyznam, że byłem zdziwiony dziesięciokrotnie zwiększoną wydajności. Laptop za ścianą żelbetową, o grubości 7 cm w odległości 3 m od routera łączył się pierwotnie z routerem od Technicolor CGA2121 z prędkością nieprzekraczającą 30 Mbps. Po podłączeniu karty sieciowej TP-Link AC1300 Archer T4U prędkość połączenia skoczyła prawie do 300 Mbps.

Są jednak dwa zasadnicze problemy z tym rozwiązaniem, których nie przewidziałem:

• przy większej liczbie komputerów wymagana jest większa liczba kart sieciowych – logiczne nie?,
• do większości innych urządzeń jak np. telewizor, odkurzacz czy kamery nie podłączysz karty sieciowej 

Repeatery Wi-Fi

Repeatery to także dobry pomysł na szybkie rozwiązanie problemu. Szczególnie dzięki funkcji WPS bardzo szybko połączą się z obecną siecią i rozszerzą jej zasięg. Też sprawdzałem to rozwiązanie przy pomocy 2 repeaterów TP-link AC750 DUAL BAND. Niestety w moim przypadku poprawiła się stabilność połączenia, ale prędkość była nadal niezadowalająca.

W przypadku rozszerzenia sieci na piętro wyżej też to rozwiązanie może się nie sprawdzić. 

Zmiana routera

Na ten krok co prawda osobiście się nie zdecydowałem ze względu na inwestycje poczynione wcześniej na nowe karty sieciowe i repeatery, jednak teraz najpewniej problem jakości sieci w warunkach mojego otoczenia próbowałbym rozwiązać właśnie w ten sposób.

Jest wiele routerów, które mogłyby sobie poradzić z dużą liczbą podłączonych urządzeń oraz grubymi ścianami. Dla mnie to główny wyznacznik, którym bym się kierował podczas wybierania routera do domu. Są jednak także i inne parametry, które mogą mieć znaczenie dla ciebie.

Jaki rodzaj routera wybrać – na co zwracać szczególną uwagę?

Jeżeli zdecydujesz się na wymianę standardowego routera dostawcy, lub chcesz kupić oddzielnie router LTE / 5G dla internetu mobilnego, powinieneś uwzględnić następujące parametry podczas wyboru:

Najważniejsze parametry wydajnościowe:

Częstotliwość pasma

Choć nie wszystkie urządzenia pracują na częstotliwości 5 GHz, staraj się wybierać taki router, który obsługuje zarówno 2.4 GHz jak i 5 GHz. Do każdego z nich posiada oddzielną antenę lub anteny dzięki czemu rozdzielisz urządzenia słabsze od tych nowszych – mogących pracować szybciej.

Liczba anten i technologia MIMO.

Liczba anten ma bardzo duże znaczenie, ponieważ umożliwia podłączenie do każdej z nich oddzielne urządzenie, dzięki czemu znacznie mniej wpływają one na swoją pracę między sobą.

Technologia MIMO dodatkowo umożliwia na każdej z anten podłączenie urządzenia na innym kanale co dodatkowo potęguje możliwości routera.

Wzmocnienie anteny

Wzmocnienie to stopień zwiększenia mocy wypromieniowanego sygnału, nazywane zyskiem. Wzmocnienie anteny do internetu określa się w jednostkach dBi, a typowa antena, która emituje sygnał w kształcie torusa, ma wzmocnienie 2 – 3 dBi. Ponieważ jednostka dBi jest miarą logarytmiczną, 3 dBi oznacza wzmocnienie dwukrotne, natomiast 5 dBi oznacza wzmocnienie czterokrotne.

Jeżeli masz problem z zasięgiem i stabilnością połączenia internetowego, szukaj routerów które posiadają wzmocnienie na poziomie co najmniej 5 dBi – lub pomyśl o zmianie anteny.

Możliwość podłączenia innej anteny

Możliwość podłączenia innych rodzajów anten jest bardzo istotna w przypadku konieczności objęcia zdecydowanie większych obszarów siecią – np. 20 m korytarz. W takim wypadku mogą mieć zastosowanie anteny kierunkowe lub sektorowe.

Routery z wbudowanymi antenami nie poradzą sobie z tym zadaniem i alternatywnie będzie trzeba zakupić więcej urządzeń, dodać AP lub skorzystać z repeaterów lub technologii MESH.

Liczba wyjść LAN

W niektórych przypadkach, liczba wyjść LAN do podłączenia urządzeń po kablu może okazać się kluczowa. Niektóre z nich pomimo posiadania modułu Wi-Fi mogą być niewydajnie i wpływać bardzo negatywnie na całą sieć bezprzewodową. Takim najczęstszym przykładem są telewizory. Wiele z nich obsługuje wyłącznie częstotliwość 2.4 GHz, jednak sprzęt i oprogramowanie na nich zainstalowane nie daje rady odpowiednio szybko obsługiwać wbudowanej karty Wi-Fi. Urządzenia takie stanowią problem dla całego systemu i lepiej je podłączyć do sieci przewodem. Tym bardziej że zwykle są one niemobilne i stoją w jednym miejscu przez dłuższy czas.

Wybrane routery gdy masz problem z połączeniem

Poniżej przygotowałem zestawienie routerów, które powinny rozwiązać większość problemów z szybkością i stabilnością sieci Wi-Fi i nie przekraczają 2000 zł. To kwota, nieco większa od wartości najlepszych routerów oferowanych przez dostawców ale o tym samym rzędzie wielkości więc jest porównywalna a ich parametry wydają się zdecydowanie lepsze.

Poniższe routery są przeznaczone dla graczy, więc dodatkowo posiadają mocne podzespoły wewnętrzne co dodatkowo zmniejszy opóźnienia.

	TP-Link Archer GX90	Netgear Nighthawk XR1000	ROG Rapture GT-AX11000
Liczba pasm oraz częstotliwość pasma	3 pasma 2.4 / 5 GHz / 5 GHz	2 pasma 2.4 / 5 GHz	3 pasma 2.4 / 5 GHz / 5 GHz
MIMO / MU-MIMO	MU-MIMO 4×4	MU-MIMO 4×4	MU-MIMO 4×4
Liczba anten	Zewnętrzne – 8 szt.	Zewnętrzne – 4 szt.	Zewnętrzne – 8 szt.
Wzmocnienie	5dBi	5dBi	5dBi
Wymienne anteny	NIE	TAK	NIE
Liczba wyjść LAN	4×1 Gbps + 1×2.5 Gbps	4×1 Gbps	4×1 Gbps + 1×2.5 Gbps
Standard	802.11 ax	802.11 ax	802.11 ax
Maksymalna prędkość	4 800 Mbps	5 400 Mbps	11 000 Mpbs
Przybliżona cena	1 400 zł	1 800 zł	2 000 zł

Powyższe oczywiście są wyłącznie propozycją, która w większości przypadków powinna spełnić oczekiwania osób wymagających niezawodnego połączenia Wi-Fi w trudniejszych warunkach lokalizacyjnych.

Sądzę że na rynku można także znaleźć routery nieco tańsze, które też będą lepsze od standardowych routerów oferowanych przez dostawców internetu. W sieci jest wiele porad na ten temat. Zachęcam też do sprawdzenia serwisu https://magazyn.ceneo.pl/ gdzie znajdziesz wiele artykułów na temat routerów, ich przeznaczenia, parametrów i opinii.