Co to jest wydziedziczenie?

Często, szczególnie w popkulturze możemy spotkać się ze zjawiskiem wydziedziczenia. Może się zdawać, że jest to dość łatwa procedura, która chroni spadkodawcę oraz jego majątek przed osobami, które chcą w pewien sposób zniszczyć jego pracę lub niekorzystnie wpływają na jego wizerunek. Jednak według prawa, wydziedziczenie jest znacznie bardziej skomplikowane i wymaga dochowania pewnych procedur. 

Wydziedziczenie – kiedy możemy o nim mówić?

Testament to przedstawienie woli spadkodawcy. Są w nim zawarte wszystkie potrzebne informacje dotyczące spadkobierców, majątku oraz wola zmarłego jego dotycząca. Jeżeli osoba nie jest uwzględniona w testamencie, nie można mówić o wydziedziczeniu. Ono następuje w szczególnych wypadkach, kiedy względem spadkodawcy zostały poczynione rażące kroki, które spowodowały, że w jego ostatniej woli znalazł się stosowny zapis. Aby wydziedziczyć spadkobiercę, w testamencie musi pojawić się informacja o takim zdarzeniu wraz z wyjaśnieniem, które będzie odnosiło się do jednego z trzech powodów. 

1. Wydziedziczony uporczywie nie dopełnia obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy;
2. Wydziedziczony, wbrew woli spadkodawcy, postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
3. Wydziedziczony dopuścił się przestępstwa przeciwko zdrowiu, wolności lub rażącej obrazy czci.

Każdy z tych powodów musi być odpowiednio uargumentowany. W taki sposób, aby nie było możliwe jego podważenie. Wtedy dopiero, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki, można mowić o wydziedziczeniu. Co oznaczają poszczególne punkty?

Nie dopełnienie obowiązków rodzinnych 

Wyrzucenie spadkodawcy z domu, zaniechanie jakichkolwiek kontaktów rodzinnych lub brak spłat alimentów może być jednym z argumentów, które doskonale pasują do tego powodu. Jeżeli spadkobierca nie utrzymuje kontaktów ze spadkodawcą oraz nie wykazuje chęci do takich spotkań, może zostać wydziedziczony ze spadku. Jednak jest to powód wydziedziczenia, który najłatwiej jest podważyć. Prawo spadkowe nie mówi jasno co oznaczają obowiązki rodzinne. Z tego względu każda sprawa może być rozpatrywana indywidualnie. Co więcej, wydziedziczony może utrzymywać, że próbował skontaktować się ze spadkodawcą, jednak tamten uniemożliwiał taki kontakt. Argumentem może być nawet kłótnia wywołana przez spadkodawcę, która postawi spadkobiercę w roli ofiary. Dlatego należy bardzo dokładnie i szczegółowo uargumentować pojawienie się tego powodu do wydziedziczenia. 

Uporczywe działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego 

Przyczyny wydziedziczenia związane z zasadami współżycia społecznego są niezwykle trudne. Spadkobierca może zachowywać się w sposób, który nie odpowiada spadkodawcy. Jednak jeżeli nadal jest to zachowanie, które nie narusza ogólnie przyjętych reguł życia społecznego, nie można znaleźć tutaj przesłanek wydziedziczenia. Nadal nie stanowi zachowania sprzecznego z zasadami współżycia społecznego. Jednak jeżeli spadkobierca żyje niezgodnie z tymi zasadami, na przykład nadużywa alkoholu, narkotyków lub prowadzi zbyt rozrywkowy tryb życia, który regularnie narusza spokój osób żyjących wokół niego, może pojawić się to jako argument do wydziedziczenia. Ważne jest tutaj, aby spadkodawca wyrażał głośno swoją dezaprobatę do sposobu życia spadkobiercy. W ten sposób nie będzie mogło być podważone jego niezadowolenie oraz brak zgody na takie zachowania. Należy pamiętać, że takie zachowania muszą być powtarzalne. Dlatego nie wystarczy jedno przyjęcie, kiedy spadkobierca nadużyje alkoholu, a musi on regularnie naruszać pewne zasady. 

Postępowanie przeciwko zdrowiu, wolności lub rażącej obrazy czci względem spadkodawcy

Stwierdzenie nabycia spadku może być podważone, jeżeli w chwili sporządzenia testamentu występują poważne przesłanki wydziedziczenia. Ostatnim istotnym powodem jest dokonanie poważnego i umyślnego przestępstwa na spadkodawcy lub osobie najbliższej. Jeżeli spadkobierca pobije spadkodawcę i uczyni to w sposób umyślny, stanowi to poważną przesłankę do wydziedziczenia. Ważne jest, aby takie przestępstwo było odpowiednio udokumentowane. Należy pamiętać, że mówimy tutaj o celowym działaniu spadkobiercy. Dlatego jeżeli dojdzie do wypadku samochodowego, spowodowanego przez spadkobiorcę, nawet jeżeli będzie on pod wpływem alkoholu, nadal nie ma wystarczających przesłanek do wydziedziczenia. Aby nastąpiło wydziedziczenie, musi to być bezpośrednia krzywda, zadana z rozwagą oraz odpowiednio zaplanowana i przemyślana. 

Wydziedziczenie to pisemne uniemożliwienie spadkobiercy rozporządzania majątkiem spadkodawcy po jego śmierci. Istotne jest, że sam brak wzmianki w testamencie o pewnej osobie nie oznacza wydziedziczenia. Aby do niego doszło, w dokumencie musi być to jasno wskazane. Musi również znaleźć się tam odpowiedni powód, poparty argumentami. Najlepiej, aby był on zapisany w jasny sposób, który nie pozostawi miejsca na spekulacje, domysły oraz interpretacje dogodne dla spadkobiercy. Aby mieć pewność, że dana osoba nie dostanie spadku, można zawrzeć w testamencie kilka powodów, każdy odpowiednio uargumentowany. Warto zaznaczyć wszystkie niepoprawne czyny spadkobiercy. Istnieje wtedy większa szansa na to, że wydziedziczenie będzie skuteczne.