Dlaczego warto wiedzieć więcej na temat prawa pracy?

W dzisiejszych czasach, według obecnych przepisów, pracodawcę i pracownika mogą łączyć różne relacje – stosunki pracy. Może to być umowa o pracę, umowa o dzieło, umowa zlecenia, czy też umowa b2b, będąca w zasadzie umową między dwoma przedsiębiorcami. Różnią się one zależnościami łączącymi oba podmioty zawierające umowę – celem pracy, formą wynagrodzenia, okresem trwania, dodatkowymi kosztami, obowiązkami zarówno pracodawcy jak i pracownika. W zależności od rodzaju stosunku pracy, różna jest też forma jego zakończenia. Najpopularniejszą formą stosunku pracy jest umowa o pracę, a jej rozwiązaniem – wypowiedzenie.

Przeczytaj artykuł, a dowiesz się:

• czym jest umowa o pracę
• jakie są rodzaje umowy o pracę
• jak można rozwiązać umowę o pracę
• jak znaleźć wzór wypowiedzenia umowy o pracę

Czym jest umowa o pracę?

Umowa o pracę jest najbardziej stabilnym rodzajem stosunku między pracodawcą a pracownikiem. Jest to oświadczenie woli zobowiązujące pracownika do świadczenia określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy, w zamian za wynagrodzenie, które ten zobowiązuje się zapłacić.

Umowa o pracę powinna przyjmować formę pisemną. W treści umowy o pracę powinny znaleźć się:

• strony umowy o pracę – dane pracownika i dane pracodawcy
• rodzaj umowy o pracę
• data zawarcia umowy
• podpis pracownika i pracodawcy

Umowa o pracę powinna zawierać również:

• rodzaj pracy
• miejsce jej wykonywania
• wynagrodzenie za pracę
• wymiar czasu pracy
• termin rozpoczęcia pracy

Rodzaje umów o pracę

Kodeks pracy określa rodzaje umów o pracę, jakie mogą być zawierane z pracownikami. Są to umowy:

• Na okres próbny – umowa zawarta jest na określony (krótki) okres czasu, po którym może zostać przedłużona (lub nie)
• na czas określony – w umowę jest wpisany dokładny okres trwania umowy o pracę (jednak nie dłużej niż 33 miesiące). Po tym okresie strony mogą podpisać nową umowę, jednakże takich umów pomiędzy tym samym pracownikiem i pracodawcą nie może być więcej niż 3.
• na czas nieokreślony – umowa nie zawiera konkretnego okresu jej obowiązywania. Warto w niej ustalić okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, wiążący dla obu stron pomiędzy którymi została zawarta umowa.

Rozwiązanie umowy o pracę

Umowę o pracę można rozwiązać:

• na mocy porozumienia stron – pracownik i pracodawca zgodnie zgadzają się na rozwiązanie umowy o pracę.
• za wypowiedzeniem – jedna ze stron wypowiada umowę o pracę drugiej stronie, z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
• bez wypowiedzenia – umowa zostaje rozwiązana w trybie natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia. Aby rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia muszą zaistnieć konkretne przesłanki umożliwiające rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie. Może to być naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika np. złamanie prawa pracy przez pracodawcę, znaczne zaległości w płaceniu wynagrodzenia, lub inne okoliczności zawarte w umowie. Może też być rozwiązana z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracownika – w przypadku złamania regulaminu lub prawa pracodawca może zwolnić pracownika.
• po upływie czasu określonego w umowie – gdy minie termin ustalony w umowie dochodzi do automatycznego rozwiązania umowy o pracę.
• z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta – jeżeli umowa była zawarta w celu wykonania konkretnego dzieła, projektu, czynności w ramach umowy o pracę, po jej ukończeniu dochodzi do automatycznego rozwiązania umowy o pracę.

Wypowiedzenie umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy to najczęstsza forma rozwiązania stosunku pracy. Wypowiedzieć umowę o pracę można zarówno w przypadku jej zawarcia na czas określony, jak i w przypadku zawarcia jej na czas nieokreślony. Aby prawidłowo ustalić okres wypowiedzenia, konieczne jest obliczenie okresu zatrudnienia w dniu złożenia wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony zależy od stażu zakładowego i wynosi:

• 2 tygodnie przy zatrudnieniu u danego pracodawcy krótszym niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące przy okresie zatrudnienia trwającym co najmniej 3 lata.

Pracownik powinien dalej świadczyć pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, jednak pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy już w momencie złożenia wypowiedzenia.

Według najnowszych przepisów okres wypowiedzenia nie zależy od rodzaju umowy – jest liczony tak samo dla umów na czas określony i na czas nieokreślony.

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia – czy warto?

Każdy adwokat od prawa pracy powie, że rozwiązanie umowy o pracę przy porozumieniu obu stron jest najwygodniejszym rozwiązaniem. Pozwala uniknąć niepotrzebnych nerwów i sporów prawniczych przy rozwiązaniu umowy, często sądowych.

Jak powinno wyglądać wypowiedzenie umowy o pracę?

Wypowiedzenie umowy o pracę powinno być złożone w formie pisemnej. Aby uniknąć nieporozumień, warto dobrze przygotować się do jego napisania. W sieci można bez trudu znaleźć przykładowy wzór rozwiązania umowy i napisać wypowiedzenie umowy na jego podstawie.